آشنایی با انواع ایربگ خودرو
در تصادف، ثانیهها تعیینکنندهاند. گاهی همهچیز در یک لحظه اتفاق میافتد؛ فرصتی برای واکنش نیست و تنها چیزی که میان سرنشین و آسیب قرار میگیرد، فناوریایست که از پیش طراحی شده است. انواع ایربگ خودرو، دقیقاً در همین لحظات وارد عمل میشوند.
کیسه هوای خودرو یا همان ایربگ، یکی از مهمترین اجزای ایمنی در
خودروهای امروزی است. سیستمی که به چشم نمیآید، اما در حساسترین لحظه ممکن، فعال
میشود تا جان سرنشینان را حفظ کند. با پیشرفت فناوری و تنوع در ساختار خودروها،
انواع مختلفی از ایربگ طراحی شدهاند که هرکدام در موقعیتی خاص، نقش محافظتی خود
را ایفا میکنند.
در این مقاله از مجله امداد خودرو کرمان
موتور با نگاهی دقیق و کاربردی بررسی میکنیم انواع ایربگ
خودرو چه تفاوتهایی با هم دارند، هرکدام در کدام بخش از خودرو قرار میگیرند، چه
مزایا و محدودیتهایی دارند و کدامیک در مدلهای امروزی، از جمله خودروهای عرضهشده
توسط کرمان موتور، بهکار رفتهاند.
ایربگ یا کیسه هوای خودرو چیست؟
ایربگ یا کیسه هوا، بخشی از سامانه ایمنی غیرفعال خودرو است که هنگام
بروز تصادف، در کسری از ثانیه باز میشود تا ضربه وارده به بدن سرنشینان را کاهش
دهد. برخلاف ترمز یا کمربند ایمنی که عملکرد آنها وابسته به تصمیم و واکنش راننده
است، ایربگ در لحظه حادثه، بهطور خودکار فعال میشود.
این کیسهها از جنس الیاف مقاوم ساخته میشوند و در حالت عادی درون بخشهایی
مانند غربیلک فرمان، داشبورد، ستونها یا صندلیها پنهان هستند. در صورت وقوع
برخورد شدید، حسگرهای ویژهای نیروی وارده را اندازهگیری میکنند و اگر شدت ضربه
از حد مشخصی فراتر رود، فرمان انفجار کنترلشدهای به گاز داخل کیسه داده میشود
تا در کسری از ثانیه باز شده و مانعی میان سرنشین و بدنه داخلی خودرو ایجاد کند.
انواع ایربگ خودرو بهتنهایی ضامن ایمنی نیستند، اما در ترکیب با
کمربند ایمنی، بهویژه در تصادفهای از روبهرو یا جانبی، نقش مهمی در کاهش جراحات
شدید یا مرگبار دارند.
نحوه عملکرد ایربگ خودرو
ایربگ طوری طراحی شده که تنها در شرایط خاص و با دقت بالا فعال شود.
سیستم عملکرد آن ترکیبی از حسگرها، واحد کنترل و مکانیزم انفجار گاز است. همه چیز
از لحظهای آغاز میشود که خودرو با مانعی برخورد میکند و نیرویی ناگهانی به بدنه
وارد میشود.
حسگرهای شتابسنج که در نقاط مختلف خودرو نصب شدهاند، شدت تغییر سرعت
را در صدم ثانیه تشخیص میدهند. اگر این شتاب از حد مشخصی فراتر رود، فرمان به
واحد کنترل الکترونیکی (ECU) ارسال میشود.
این واحد نیز بلافاصله مدار فعالسازی ایربگ را باز میکند. یک واکنش شیمیایی
سریع، گازی بیخطر (معمولاً نیتروژن) تولید میکند که باعث میشود کیسه هوا بهسرعت
باز شود. همه این فرایند، از لحظه برخورد تا بازشدن کامل ایربگ، کمتر از ۰.۰۵
ثانیه طول میکشد.
همانطور که تا اینجا نیز اشاره شد، ایربگ پس از باز شدن، مانند یک
بالشتک ضربهگیر عمل میکند و سپس بهسرعت تخلیه میشود تا دید راننده را محدود
نکند یا باعث فشار مضاعف به بدن نشود.
عملکرد صحیح ایربگ نیازمند هماهنگی کامل با کمربند سه نقطه است؛ زیرا کمربند سه نقطهای
بدن سرنشین را در موقعیت مناسب نگه میدارد و از حرکت غیرمترقبه آن جلوگیری میکند.
در صورت عدم استفاده از کمربند، بدن سرنشین بهطور ناگهانی به سمت ایربگ حرکت کرده
و ممکن است باعث برخورد شدیدتر با ایربگ و افزایش احتمال آسیبدیدگی شود. این
هماهنگی میان کمربند سه نقطهای و ایربگها، حفاظت بهینه از سرنشینان را در هنگام
تصادف فراهم میکند.
انواع ایربگ خودرو کداماند؟
طراحی انواع ایربگ خودروهای امروزی تنها به محل قرارگیری آنها محدود
نمیشود و نوع و کاربرد هر کدام نیز متفاوت است. برخی برای حفاظت از سینه و سر در
برخورد روبهرو بهکار میروند، بعضی در تصادفهای از بغل عمل میکنند و برخی دیگر
برای محافظت از زانو یا حتی میان دو سرنشین طراحی شدهاند.
در ادامه با شش نوع رایج ایربگ که در بسیاری از خودروهای مدرن بهکار
میروند، آشنا میشویم.
ایربگ جلویی (Front Airbag)
ایربگ جلویی رایجترین و قدیمیترین انواع ایربگ خودرو است. این ایربگها
معمولاً درون غربیلک فرمان برای راننده و پشت داشبورد برای سرنشین جلو تعبیه میشوند.
هدف آنها، کاهش شدت ضربه به سر و سینه در هنگام برخورد مستقیم از جلو است.
ایربگ جانبی (Side Airbag)
ایربگ جانبی درون درهای جلو یا صندلیهای جلو نصب میشود و هنگام
برخورد از طرفین باز میشود. وظیفه اصلی آن محافظت از نیمتنه و لگن سرنشینان است.
این نوع ایربگ بهویژه در تصادفهای شهری یا برخوردهای زاویهدار نقش مهمی دارد.
ایربگ پردهای یا سقفی (Curtain Airbag)
ایربگ پردهای، که گاهی به آن ایربگ سقفی هم گفته میشود، در امتداد
لبه بالایی پنجرهها و داخل ستونهای خودرو نصب میشود. این نوع ایربگ هنگام
برخورد از طرفین یا چپشدن خودرو فعال میشود و همانطور که از نامش پیداست، مانند
پردهای از بالا به پایین باز میشود.
ایربگ زانویی (Knee Airbag)
ایربگ زانویی معمولاً در زیر فرمان، در بخش پایین داشبورد نصب میشود و
هنگام برخورد از جلو باز میشود تا از زانوها و بخش پایینی پاهای راننده محافظت
کند. در برخی مدلها این ایربگ برای سرنشین جلو نیز تعبیه شده است.
ایربگ کمربندی (Seatbelt Airbag)
ایربگ کمربندی، همانطور که از نامش پیداست، درون خود بند کمربند ایمنی
تعبیه شده و هنگام تصادف، در بخشی از بند آن باز میشود. این نوع ایربگ بهجای یک
کیسه مجزا، با افزایش سطح تماس بند کمربند، فشار وارد بر بدن سرنشین را بهطور
یکنواختتری پخش میکند.
ایربگ مرکزی (Center Airbag)
ایربگ مرکزی میان صندلیهای جلو و معمولاً در بخش داخلی صندلی راننده
یا کنسول وسط تعبیه میشود. هدف این ایربگ، جلوگیری از برخورد سرنشینان جلو با
یکدیگر در برخوردهای جانبی شدید است؛ بهویژه زمانی که خودرو از پهلو ضربه میخورد
و نیروی گریز از مرکز باعث حرکت هر دو سرنشین به سمت داخل کابین میشود.
این نوع ایربگ هنوز در همه خودروها رایج نیست، اما با افزایش تمرکز شرکتهای خودروسازی بر ایمنی سرنشینان جلو، بهویژه در مدلهای خانوادگی و شهری، رفتهرفته به بخشی از بستههای ایمنی پیشرفته تبدیل میشود.
مزایا و کاربرد هر نوع ایربگ
طراحی ایمن خودرو تنها با استفاده از یک نوع ایربگ کامل نمیشود. انواع ایربگ خودرو هرکدام برای محافظت از بخش خاصی از بدن و در پاسخ به نوع خاصی از برخورد طراحی شدهاند. در ادامه، مزایا و کاربرد هر نوع ایربگ بهطور خلاصه مرور میشود:
ایربگ جلویی (Front Airbag):
در برخوردهای مستقیم از جلو فعال میشود و با جذب بخشی از انرژی ضربه، از برخورد سر و قفسه سینه راننده و سرنشین با فرمان یا داشبورد جلوگیری میکند.
ایربگ جانبی (Side Airbag):
برای محافظت از پهلو، لگن و بخشهایی از شانه طراحی شده و در تصادفهای جانبی یا برخورد با خودرو یا مانع از کنار فعال میشود. نصب آن معمولاً در درهای جلو یا صندلیها صورت میگیرد.
ایربگ پردهای یا سقفی (Curtain Airbag):
هنگام چپشدن یا برخورد از پهلو، از بالا باز میشود و با پوشش سر سرنشینان جلو و عقب، از تماس آنها با پنجرهها یا ستونها جلوگیری میکند.
ایربگ زانویی (Knee Airbag):
در تصادفهای روبهرو، از زانوها و پای راننده (و در برخی خودروها، سرنشین جلو) محافظت میکند تا از ضربه به داشبورد یا قسمت پایین فرمان جلوگیری شود.
ایربگ کمربندی (Seatbelt Airbag):
درون بند کمربند تعبیه شده و هنگام تصادف، با افزایش سطح تماس بند با بدن، فشار وارد بر قفسه سینه را بهطور یکنواختتری توزیع میکند؛ این ویژگی برای افراد آسیبپذیرتر، مانند سالمندان، مفیدتر است.
ایربگ مرکزی (Center Airbag):
میان صندلیهای جلو باز میشود و از برخورد
میان راننده و سرنشین جلو در تصادفهای جانبی جلوگیری میکند. این نوع ایربگ هنوز
در همه خودروها رایج نیست، اما در مدلهای پیشرفته کاربرد دارد.
درک دقیقتر از مزایای انواع ایربگ خودرو، به راننده کمک میکند
ارزیابی درستی از سطح ایمنی خودرو داشته باشد؛ تعداد ایربگها بهتنهایی کافی
نیست؛ درک نقش هرکدام در موقعیتهای مختلف برخورد، ملاک دقیقتری برای ارزیابی سطح
ایمنی یک خودروست.
آیا خودروهای کرمان موتور هم ایربگ دارند؟
بسیاری از خودروهای تولیدی کرمان موتور، بهویژه مدلهایی مانند KMC
J7 ، جک S5 و جک J4،
به سیستمهای ایمنی فعال و غیرفعال مجهز هستند که بخشی از آن شامل استفاده از
ایربگهای مختلف است. همچنین مجهز بودن به ایربگ یکی از مهمترین آپشن های KMC T9 است. ایربگ جلویی
برای راننده و سرنشین جلو، تقریباً در تمام مدلهای این شرکت بهصورت استاندارد
وجود دارد و در برخی نسخهها، ایربگهای جانبی و پردهای نیز به کار رفته است تا
حفاظت در تصادفهای جانبی یا واژگونی افزایش یابد.
هرچند ممکن است بستههای ایمنی در هر تیپ خودرو متفاوت باشد، اما
استفاده از انواع ایربگ خودرو در محصولات این شرکت، نشاندهندهی توجه به ایمنی
سرنشینان در موقعیتهای مختلف تصادف است. در انتخاب خودرو، امکانات رفاهی مهم
هستند، اما توجه به سطح ایمنی و نوع ایربگهای بهکاررفته، نقش پررنگتری در ایجاد
تجربهای مطمئن و آسوده دارد.
جمع بندی
ایربگها یکی از مهمترین اجزای سیستم ایمنی خودرو هستند که در زمان تصادف بهطور سریع عمل کرده و از آسیبدیدگی سرنشینان جلوگیری میکنند. انواع ایربگها مانند ایربگهای جلو، کناری، پردهای و زانویی هر یک در موقعیتهای مختلف بهطور مؤثر عمل میکنند تا حفاظت کامل از سرنشینان فراهم شود. خودروهای کرمان موتور، از جمله مدلهای KMC T8 و KMC X5، با بهرهگیری از این تکنولوژیهای پیشرفته، سطح بالایی از ایمنی را در اختیار رانندگان و سرنشینان قرار میدهند. در صورت نیاز به بررسی و تعمیرات ایربگ یا سایر سیستمهای ایمنی خودرو، خدمات سرویس در محل کرمان موتور به مالکان این خودروها این امکان را میدهد که بدون نیاز به مراجعه به تعمیرگاه، خدمات تخصصی را در محل دریافت کنند و ایمنی خودرو خود را حفظ نمایند.
نویسنده
محمد حسنی